Το συνολικό κόστος του έργου, με τη συνεκτίμηση των χρηματοοικονομικών εξόδων κατά τη διάρκεια της κατασκευαστικής περιόδου, ανήλθε σε περίπου 800 εκατομμύρια ευρώ.
Το έργο χρηματοδοτήθηκε από τις παρακάτω πηγές:
Η εταιρεία ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε. διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στο νομικό πλαίσιο της παραχώρησης και είναι συμβαλλόμενο μέρος στις περισσότερες από τις 50 και παραπάνω συμβάσεις που υπεγράφησαν για την μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, συντήρηση και λειτουργίας της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου.
Οι κυριότερες συμφωνίες στις οποίες συμμετέχει η Παραχωρησιούχος είναι οι εξής:
Με το Δημόσιο
Με τους Δανειστές
Με την Κατασκευάστρια Κοινοπραξία
Με τον Ελεγκτή Μελέτης & Επιβλέποντα Μηχανικό
Με την Οικονομική & Τεχνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων
Με την εταιρεία Γέφυρα Λειτουργία
Ελληνικό Δημόσιο
Το Έργο τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΥΠΕΧΩΔΕ) που ενεργεί για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων υπέγραψε μαζί με τον Παραχωρησιούχο στις 3 Ιανουαρίου 1996 την πρώτη παραχώρηση έργου υποδομής σε ιδιώτη στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, με την οποία το Ελληνικό Δημόσιο ανέθεσε στον Παραχωρησιούχο τη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία και συντήρηση της Γέφυρας Ρίου.
Η Ειδική Υπηρεσία Δημοσίων Έργων ΕΥΔΕ / ΣΕ.ΡΑ. παρακολουθεί το έργο σε καθημερινή βάση για λογαριασμό του Δημοσίου.
Επειδή κρίθηκε ότι το έργο συμβάλλει στην οικονομική και κοινωνική συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν επιλέξιμο για χρηματοδότηση από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) ανταποκρίθηκε θετικά στο αίτημα του Ελληνικού Δημοσίου για συγχρηματοδότηση του έργου αυτού μέσω της Χρηματοδοτικής Συμβολής του Ελληνικού Δημοσίου.
Επιβλέπων Μηχανικός
H Buckland & Taylor Ltd. είναι μελετητική εταιρεία με έδρα το Βανκούβερ του Καναδά. Ορίστηκε από τον Παραχωρησιούχο, με τη σύμφωνη γνώμη του Δημοσίου και των Δανειστών, ως ανεξάρτητος Ελεγκτής Μελέτης του έργου. Βασικός του ρόλος ήταν η έγκριση της μελέτης που εκπόνησε η Κατασκευάστρια Κοινοπραξία, καθώς και των κατασκευαστικών σχεδίων. Το επιτελείο των συνεργατών του Ελεγκτή Μελέτης περιελάμβανε επίσης την ελληνική εταιρεία DENCO και ειδικούς αμερικανικών πανεπιστημίων, όπως οι Δρ. Peck και Δρ. Dobry ή οι Δρ. Seible και Δρ. Priestley, παγκοσμίως αναγνωρισμένοι στους αντίστοιχους κλάδους τους (γεωτεχνικές, γεωδυναμικές και αντισεισμικές μελέτες).
H FaberMaunsell Limited ορίστηκε από τον Παραχωρησιούχο, με τη σύμφωνη γνώμη του Δημοσίου και των Δανειστών, ως Επιβλέπων Μηχανικός του έργου. Η αποστολή του ήταν, αφενός μεν να εξασφαλίσει ότι τα έργα που εκτελούσε η Κατασκευάστρια Κοινοπραξία ανταποκρίνονταν πλήρως στις προδιαγραφές της Σύμβασης Κατασκευής, αφετέρου δε να υποβάλλει τακτικές εκθέσεις προς τον Παραχωρησιούχο, το Δημόσιο και τους Δανειστές.
Τράπεζες
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) που ιδρύθηκε το 1958 με τη Συνθήκη της Ρώμης ως τράπεζα μακροπρόθεσμου δανεισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με έδρα το Λουξεμβούργο. Στόχος της ΕΤΕπ είναι να συμβάλλει στην ολοκλήρωση, την ισόρροπη ανάπτυξη και την οικονομική και κοινωνική συνοχή των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Για να είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από την ΕΤΕπ, τα έργα Υποδομής, όπως η Γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου πρέπει να είναι βιώσιμα σε τέσσερις βασικούς τομείς και συγκεκριμένα στον οικονομικό, τεχνικό, περιβαλλοντικό και χρηματοδοτικό τομέα. Η ΕΤΕπ αξιολογεί ενδελεχώς κάθε επένδυση και την παρακολουθεί μέχρι την ολοκλήρωσή της.
Η ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑ ΓΕΦΥΡΑ είναι η ελληνική κατασκευάστρια κοινοπραξία, η οποία υπέγραψε με το Ελληνικό Δημόσιο και τον Παραχωρησιούχο την τριμερή συμφωνία, με τον παραχωρησιούχο τη σύμβαση μελέτης και κατασκευής της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου. Ρόλος της ήταν η μελέτη και κατασκευή, εντός περιόδου 7 ετών, της Γέφυρας. Τα μέλη που απαρτίζουν την Κοινοπραξία Γέφυρα είναι τα εξής:
| Μέτοχος | % | |
|---|---|---|
| VINCI Construction Grands Projets | 53,00% | |
| J & P – ΑΒΑΞ Α.Ε. | 11,20% | |
| ΑΘΗΝΑ Α.Ε. | 7,74% | |
| ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. | 7,74% | |
| ΠΑΝΤΕΧΝΙΚΗ Α.Ε. | 4,84% | |
Η σύμβαση παραχώρησης που αποτελεί νόμο του κράτους (2395/1996) αφορά τη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, συντήρηση και εκμετάλλευση της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου
Συμβαλλόμενα μέρη: Ελληνικό Δημόσιο, ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε.
Τριμερής συμφωνία
Συμβαλλόμενα μέρη: Ελληνικό Δημόσιο, ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε., Κοινοπραξία ΓΕΦΥΡΑ
Είναι οι κύριες συμβάσεις με τις οποίες το Δημόσιο ανέθεσε στον Παραχωρησιούχο-Κατασκευαστή αναλογικά τη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, συντήρηση και εκμετάλλευση της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου, παρέχοντάς του το δικαίωμα να εισπράττει διόδια για μια καθορισμένη χρονική περίοδο. Οι συμβάσεις κυρώθηκαν από τη Βουλή στις 24 Απριλίου 1996 (νόμος 2395/96). Η διάρκειά τους ορίζεται σε 42 χρόνια από την Ημερομηνία Θέσης σε Ισχύ (24 Δεκεμβρίου 1997), αλλά προβλέπεται πρόωρη λήξη σε περίπτωση πρόωρης επίτευξης της συμφωνηθείσας απόδοσης στους μετόχους.
Η σύμβαση παραχώρησης της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου, που υπεγράφη τον Ιανουάριο 1996 και καταρτίστηκε σύμφωνα με τα διεθνή νομικά πρότυπα, επέτρεψε την άντληση πόρων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και έναν όμιλο ξένων κυρίως εμπορικών τραπεζών. Η υπογραφή της αποτέλεσε ορόσημο για την ανάπτυξη του συστήματος παραχώρησης έργων υποδομής σε ιδιώτες από το Ελληνικό Δημόσιο.
Η Σύμβαση Χρηματοδοτικής Συμβολής
Συμβαλλόμενα μέρη: Ελληνικό Δημόσιο, ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε.
Η χρηματοδότηση του έργου περιλάμβανε επιχορήγηση από το Ελληνικό Δημόσιο. Η σύμβαση χρηματοδοτικής συμβολής περιέγραφε λεπτομερώς τις οικονομικές δεσμεύσεις του Δημοσίου έναντι του Παραχωρησιούχου, οι οποίες κάλυπταν όλη την 7ετή περίοδο κατασκευής και η εκπλήρωση των οποίων εξαρτιόταν από την εκτέλεση των πιστοποιημένων εργασιών από την Κατασκευάστρια Κοινοπραξία. Η συνολική δέσμευση ανήρχετο σε 200 εκατ. ευρώ, σε τιμές Ιουλίου 1993.
Η σύμβαση μελέτης και κατασκευής της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου
Συμβαλλόμενα μέρη: ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε, Κοινοπραξία Γέφυρα
Ταυτόχρονα με τη σύναψη των δύο πρώτων συμβάσεων, ο Παραχωρησιούχος και η Κατασκευάστρια Κοινοπραξία υπέγραψαν σύμβαση μελέτης και κατασκευής “με το κλειδί στο χέρι”, η οποία ενεκρίθη από το Δημόσιο.
Σύμφωνα με την εν λόγω σύμβαση, η Κατασκευάστρια Κοινοπραξία όφειλε να εκπονήσει τη λεπτομερή μελέτη της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου και να ολοκληρώσει την κατασκευή το αργότερο εντός 7 ετών (μέχρι τις 24 Δεκεμβρίου 2004) από την Ημερομηνία Θέσης σε Ισχύ. Το κατ’ αποκοπή τίμημα που έπρεπε να καταβληθεί στην Κατασκευάστρια Κοινοπραξία παρέμεινε αμετάβλητο και δεν επηρεάσθηκε από τις πραγματικές ποσότητες των υλικών. Η σύμβαση κατασκευής περιλαμβάνει τυπικές διατάξεις που προβλέπουν, μεταξύ άλλων, την αλληλέγγυα και εις ολόκληρο ευθύνη των μελών της Κοινοπραξίας Γέφυρα, την έκδοση εγγυητικών επιστολών καλής εκτέλεσης υπέρ του Παραχωρησιούχου καθώς και διαδικασία επίλυσης διαφορών. Η περίοδος που κάλυπτε η σύμβαση μελέτης και κατασκευής ολοκληρώθηκε με επιτυχία την 4η Αυγούστου 2006, δηλαδή 2 χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας του έργου, χρόνος που ισοδυναμεί με τη διετή εγγύηση του κατασκευαστή προς τον παραχωρησιούχο και το Ελληνικό Δημόσιο.
Η Σύμβαση Ελεγκτή Μελέτης
Συμβαλλόμενα μέρη: ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε., Buckland & Taylor Ltd.
Το νομικό πλαίσιο προέβλεπε τον έλεγχο της μελέτης που εκπόνησε η Κατασκευάστρια Κοινοπραξία από ανεξάρτητο εξειδικευμένο σύμβουλο μηχανικό που χαίρει της αποδοχής όλων των συντελεστών.
Με τη Σύμβαση Ελεγκτή Μελέτης, ο Παραχωρησιούχος ανέθεσε στη Buckland & Taylor την έγκριση της οριστικής μελέτης της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου και όλων ανεξαιρέτως των κατασκευαστικών σχεδίων.
Η Σύμβαση Επιβλέποντος Μηχανικού
Συμβαλλόμενα μέρη: ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε., FaberMaunsell Ltd.
Ένας δεύτερος ανεξάρτητος εξειδικευμένος σύμβουλος μηχανικός, ο οποίος χαίρει της αποδοχής όλων των συντελεστών, επέβλεπε τις εργασίες που εκτελούσε η Κατασκευάστρια Κοινοπραξία.
Ο Επιβλέπων Μηχανικός όφειλε να κρίνει την καλή εκτέλεση του έργου από την Κατασκευάστρια Κοινοπραξία και να υποβάλει τις σχετικές εκθέσεις. Ειδικότερα, έπρεπε να ελέγχει εάν οι εργασίες στο εργοτάξιο ήταν σύμφωνες με τα κατασκευαστικά σχέδια που είχε εγκρίνει ο Ελεγκτής Μελέτης και εάν πληρούσαν τις προδιαγραφές ποιότητας, ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος. Πιστοποιούσε επίσης την περαίωση των εργασιών κατασκευής της Γέφυρας.
Επιπλέον, ο Παραχωρησιούχος είχε επιφορτίσει τον Επιβλέποντα Μηχανικό με την έκδοση μηνιαίων πιστοποιητικών πληρωμής, όπου αναφέρονταν λεπτομερώς τα ορόσημα που είχαν επιτευχθεί από την Κατασκευάστρια Κοινοπραξία. Οι πληρωμές του Παραχωρησιούχου προς την Κατασκευάστρια Κοινοπραξία δυνάμει της σύμβασης κατασκευής γίνονταν με βάση τα πιστοποιητικά αυτά. Οι δύο άνω συμβάσεις επεκτάθησαν με κοινή συμφωνία των δύο μερών ώστε να καλύψουν και την περίοδο της δομικής συντήρησης, η οποία λήγει το 2010.
Συμφωνητικό για την Τεχνική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων και Συμφωνητικό για την Οικονομική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων
Συμβαλλόμενα μέρη: Ελληνικό Δημόσιο, ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε., τα 3 μέλη της Τεχνικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων και τα 3 μέλη της Οικονομικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων.
Η σύμβαση παραχώρησης και η σύμβαση κατασκευής προέβλεπαν μια διαδικασία επίλυσης διαφορών σύμφωνη με τα διεθνή πρότυπα, με διαιτησία από δύο τριμελείς επιτροπές. Οι επιτροπές αυτές είχαν την εξουσία να επιλύουν γρήγορα τις ενδεχόμενες διαφορές μεταξύ των συμβαλλομένων μερών, ενώ κάθε συμβαλλόμενο μέρος είχε αποδεχθεί ότι κάθε ομόφωνη απόφαση της Επιτροπής είναι οριστική και δεσμευτική με άμεση ισχύ. Η θητεία των ως άνω επιτροπών ολοκληρώθηκε με επιτυχία την 4η Αυγούστου 2006, δηλαδή 2 χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας του έργου. Τα συμβαλλόμενα μέρη συμφώνησαν να παραταθεί η θητεία της Τεχνικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, μέχρι το 2010.
Κύρια Σύμβαση Δανείου της ΕΤΕπ
Συμβαλλόμενα μέρη: ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε., Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Η κύρια σύμβαση δανείου της ΕΤΕπ είναι η βασική δανειοδοτική συμφωνία βάσει της οποίας η ΕΤΕπ χορήγησε στον Παραχωρησιούχο δάνειο ύψους 370 εκατ. ευρώ με κυμαινόμενο επιτόκιο. Το δάνειο εκταμιεύθηκε κατά την περίοδο κατασκευής ανάλογα με τις χρηματοδοτικές ανάγκες του Παραχωρησιούχου και την πρόοδο της κατασκευής και θα αποπληρωθεί 25 χρόνια μετά την τελευταία εκταμίευση. Προϋπόθεση για την πρώτη εκταμίευση του δανείου της ΕΤΕπ ήταν η έγκριση της οριστικής μελέτης της Γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου από τον Ελεγκτή Μελέτης.
Το 2006 η εταιρεία ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε. μετέτρεψε ένα μέρος του συνολικού δανείου (100 εκατομμύρια ευρώ) σε σταθερό επιτόκιο, μέσα στα πλαίσια της πολιτικής της για την αντιστάθμιση του επιτοκιακού κινδύνου.
